Akademik

Halk sağlığını; organize edilmiş toplum çalışmaları ile çevre sağlık koşullarını düzeltip, bulaşıcı hastalıkları önleyerek, hastalıkların erken tanı ve tedavisini sağlayarak, toplumsal çalışmaları her bireyin sağlığını sürdürecek bir yaşam düzeyini sağlayacak biçimde geliştirerek hastalıklardan korunmayı, yaşam kalitesini artırılmasını, beden ve ruh sağlığı ile çalışma gücünün arttırılmasını sağlayan bilim dalı olarak tanımlayabiliriz. Halk Sağlığı başka bir ifade ile; çevre sanitasyonu, bulaşıcı hastalıkların denetimi, bireylerin sağlıkları konusunda eğitimi, hekimlik ve diğer sağlık mesleklerini örgütleyerek hastalıkların erken tanısı ve koruyucu sağlık ile yaşam kalitesini yükseltme eylemleri sonucunda her bireyin kendisinin doğuştan gelen sağlıklı olma hakkını gerçekleştirmesini sağlayan mültidisipliner bir bilimdir.

Halk sağlığı aslında ilk insanla başlar. İlk insan yaratıldığında kendilerinin nasıl beslenmesi gerektiğini ve hayatlarını sağlıklı bir şekilde nasıl idame etmeleri gerektiğini bilmekteydi. Daha sonra gelen insanlarda onların gittikleri yoldan giderek hayatlarına devam ettiler. Zaman içerisinde İnsanların çoğalması ile birlikte hekimlik mesleği ve bazı meslek grupları ayrışmaya ve ayrı bir disiplin haline gelmeye başlamıştır. Elbette İlk hekimler günümüzdeki hekimler gibi modern bir eğitime sahip değildiler. Ancak bir çoğu kendi dönemlerinin, sosyal, kültürel, ekonomik ve bilgi düzeylerine göre insan sağlığına olumlu katkılar sağlamış ve toplum tarafından kabul görmüşlerdir. Zaman içerisinde hekimlerin dışında da, sağlıkla dolaylı veya doğrudan ilgilenen meslek gruplarının oluşması ve bir diplin olarak gelişmesiyle “Halk Sağlığı” bir bilim haline gelmeye başlamıştır. Hippocrates, ibni sina El Razi, Pavia Johann Peter Frank, Edwin Chadwick gibi isimler halk sağlığının bir bilim olarak oluşmasına önemli katkılar sağlamıştır. Bir hukukçu olan Edwin Chadwickin’in (1800-1899) “Halk Sağlığı” tanımı ve halk sağlığına yaptığı katkılar hala tıp fakültelerinde okutulmaktadır. Daha sonraki yıllarda yaşayan Milton Joseph Rosenau ise 1913 yılında yayınladıgı “ Preventive Medicine and Hygiene ” isimli kitap Halk Sağlığı' nın klasik kitabı durumuna gelmiştir. 1. Dünya Savaşı'ndan sonra ise Rockefeller Fonu halk sağlığı görüş ve eğitiminin dünyaya yayılmasında önemli katkılar yapmıştır. D.S.Ö. Uzman Komitesi' nin 1952 de yaptığı Halk Sağlığı tanımını yapmış ve üye ülkelere bu alanda çalışma yapmaları konusunda tavsiye kararı almıştır. Halk sağlığı anlayışının gelişmesi ve özellikle halk kitlelerine yönelik yaygın uygulamalara geçilmesi konularında en büyük katkı ‘’insan hakları ve eşitlik ’’ ilkelerinin geniş kabul bulması ve uygulanmasına çalışılmasından kaynaklanmıştır.
Türkiye de Dr. Refik Saydam sağlık bakanlığı döneminde (1923-1937) sağlık politikasını halk sağlığı görüşüne göre oluşturmuştur. Dr Nusret fişek (1914-1990) ise halk sağlığının öncüsü olup Türkiye’de yaygınlaşmasında ve gelişmesinde önemli katkılar sağlamıştır.
Ülkemizde Tıp Fakültesi Dahili Tıp Bilimleri içerisinde yer alan Halk Sağlığı Anabilim Dalı; Tıp Fakültelerinin mezuniyet öncesi tıp eğitimi ile Sağlık Bilimleri içerisinde yer alan diğer fakülte ve yüksekokulların ilgili bölümlerinde teorik ve uygulamalı eğitim vermektedir. Ayrıca Sağlık Bilimleri Enstitüsü bünyesinde Tıp Fakültesi Halk Sağlığı alanında Yüksek Lisans ve Doktora eğitimi vermektedir. Sağlık Bilimleri Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı üniversitenin kuruş tarihi (2015) ile aynı dönemde kurulmuş olup halen çalışmalarına devam etmektedir.